De waarde van groen in de gebouwde omgeving is niet uit te drukken in een bedrag, gezondheid is onbetaalbaar

Projectmanager Stéphanie Bergen Henegouwen is binnen Dura Vermeer Renovatie Midden West met haar groene vingers en duurzaamheidsambities een voorvechter van het toevoegen van groen in en rondom gebouwen. In samenwerking met groenexpert Flora Nova geeft ze vorm aan de ambitie van haar werkmaatschappij om groen toe te passen bij renovaties en transformaties: “De voordelen zijn gigantisch.”

Uitkomsten onderzoek

Stéphanie voerde een onderzoek uit naar welke invloed beplanting in het interieur heeft op het binnen comfort van een kantooromgeving. Wat bleek? Het toevoegen van groen verbeterde het algehele binnenklimaat. “De resultaten waren onomstotelijk. De luchtkwaliteit verbeterde doordat de CO₂-waarden aanzienlijk daalden en het zuurstofgehalte en de luchtvochtigheid toenamen  

De interieurbeplanting filtert de lucht om pieken te voorkomen en een gezonde luchtkwaliteit te behouden met een CO₂ concentratie onder de 800 ppm (parts per million). Daarnaast filtert de beplating ook de vluchtige organische stoffen uit een ruimte. Dit leidt tot minder hoofdpijnklachten, een betere focus én minder ziekteverzuim omdat het de overdracht van luchtweginfecties helpt beperken (Bluyssen, 2013 & Pullen 2020).” Volgens Milton (2000) blijkt dat werknemers gemiddeld 1,5 dagen minder ziek zijn door de toepassing van groen. Hier dragen ook de effecten van groen op de mentale gezondheid aan bij: “Mensen gaven aan dat ruimtes met groen prettiger en warmer aanvoelen. Het geeft een huiselijk sfeer, wat zorgt dat mensen zich op hun gemak voelen.” En ook op het gebied van harde bouwtechnische eisen draagt groen haar steentje bij: “Groen absorbeert achtergrond- en installatiegeluid. Vooral planten met een groot blad dempen het geluid en dragen veel bij aan de akoestiek. Het echo-effect in een ruimte neemt af en het spraakgebied van gebruikers wordt vergroot. Collega’s hoeven dus niet meer naar elkaar te schreeuwen van achter hun bureaus”, aldus de projectmanager. Vol trots vertelt ze over de resultaten van haar onderzoek: “Het is keihard bewijs dat planten veel meer zijn dan alleen leuk om te zien.”

Bewustwording

Commercieel Manager Ronald de Graaf van groenexpert én partner Flora Nova onderschrijft het belang van het onderzoek: “Het biedt bewustwording over de kracht van groen en kan opdrachtgevers over de streep trekken bij twijfels. Groen biedt namelijk veel meer waarde dan is uit te drukken in geld. We hebben het over gezondheid en dat is onbetaalbaar.” Volgens Ronald is er een verschuiving in de markt gaande als het gaat over het toevoegen van groen in en rondom gebouwen. “Het thema duurzaamheid is met het oog op het klimaatprobleem de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden voor opdrachtgevers, maar door de pandemie is er ook veel meer aandacht voor een gezond binnenklimaat én een fijne werkomgeving. Mensen zijn gewend geraakt aan het thuiswerken en bedrijven willen hetzelfde huiselijke gevoel kunnen bieden. Hier zijn planten een perfect middel voor.”

Collega Martin Hendriks, manager interieurbeplanting, voegt toe dat die verschuiving in de markt zichtbaar wordt doordat Flora Nova steeds vaker als groenexpert wordt betrokken aan de voorkant van een bouwproces. “Vroeger kwam het toevoegen van groen helemaal aan het einde van een bouwproces aan bod wanneer het budget praktisch al op was. Nu is het toevoegen van groen steeds vaker een basisonderdeel van het ontwerptraject. Wij zitten aan tafel met architecten, installateurs en bouwers om onze kennis te delen over groen.” En dat gaat veel verder dan de simpele plantenbak in de hoek van een kantoor: “Groene gevels, groene daken, groene interieurwanden, binnentuinen, levende schilderijen; de mogelijkheden zijn oneindig. Voor elke ruimte en constructie is er een groene oplossing.”

Toegevoegde waarde

Volgens projectmanager Stéphanie wordt groen steeds vaker gezien als een ‘toegevoegde waarde van vastgoed’. “Waar de inrichting van een omliggend terrein vroeger vaak werd belegd bij een andere partij, krijgen wij nu regelmatig als bouwer de opdracht de omgeving mee te nemen in ons ontwerp.” Dura Vermeer haakt Flora Nova in die gevallen graag aan als expert: “We willen onze klanten kunnen voorzien van deskundigheid op het gebied van groen. Welke planten passen goed bij een bepaald doel of binnenklimaat, wat voor gevolgen heeft het plaatsen van een groen dak voor de constructie, wat voor beheer vraagt de beplanting? In al die vragen en de uitvoering is Flora Nova onze expert. We zijn heel blij met hun expertise en hopen samen nog veel projecten te vergroenen.”

Groen project

Op dit moment neemt Flora Nova voor Dura Vermeer Bouw Hengelo het groene aspect van een project voor haar rekening. Het gaat om de transformatie van een faculteitsgebouw op de campus van de Universiteit Twente waarbij de natuurlijk omgeving een belangrijke rol speelt. “De binnenplaatsen vormen kleine ecosystemen voor flora en fauna. Er zijn verschillende eetbare planten, vijvers voor waterretentie en de beplanting groeit deels over de constructie heen waardoor het gebouw opgaat in de omliggende natuur. De wens was een zo natuurlijk mogelijk ogende tuin, geen aangeharkt grasveldje”, vertelt Martin. Hij legt uit dat die wens mede in kaart is gebracht door een door Flora Nova geïnitieerd bezoek aan dierentuin Burgers Zoo in Arnhem. “We hebben samen met de klant, architecten, bouwers en engineers gekeken naar soorten planten, de achterliggende techniek om de beplanting te beheren en we hebben advies gegeven over eventuele impact voor de constructie. De architect heeft op basis hiervan de gewenste lijn uitgezet met de opdrachtgever.”

Groen project

Op dit moment neemt Flora Nova voor Dura Vermeer Bouw Hengelo het groene aspect van een project voor haar rekening. Het gaat om de transformatie van een faculteitsgebouw op de campus van de Universiteit Twente waarbij de natuurlijk omgeving een belangrijke rol speelt. “De binnenplaatsen vormen kleine ecosystemen voor flora en fauna. Er zijn verschillende eetbare planten, vijvers voor waterretentie en de beplanting groeit deels over de constructie heen waardoor het gebouw opgaat in de omliggende natuur. De wens was een zo natuurlijk mogelijk ogende tuin, geen aangeharkt grasveldje”, vertelt Martin. Hij legt uit dat die wens mede in kaart is gebracht door een door Flora Nova geïnitieerd bezoek aan dierentuin Burgers Zoo in Arnhem. “We hebben samen met de klant, architecten, bouwers en engineers gekeken naar soorten planten, de achterliggende techniek om de beplanting te beheren en we hebben advies gegeven over eventuele impact voor de constructie. De architect heeft op basis hiervan de gewenste lijn uitgezet met de opdrachtgever.”

Regenwater

Naast groen, treedt Flora Nova ook op als expert op het gebied van wateropslag. “Gemeenten stellen steeds vaker de eis om het riool te ontlasten”, legt Stéphanie uit. “Voor projecten in Amsterdam wordt het bijvoorbeeld van ons als bouwer verwacht dat wij een oplossing verzinnen voor wateropslag.” Commercieel manager Ronald legt uit: “Met het oog op de klimaatverandering is het belangrijk om water vast te houden op de plek waar het valt om te voorkomen dat het riool overbelast raakt én om te gebruiken in droge tijden.” Het toevoegen van groen is ook hiervoor volgens hem een goede oplossing. Bij het project voor de Universiteit Twente wordt bijvoorbeeld gewerkt met een krattensysteem in de bodem dat regenwater opvangt van het dak, waarmee de tuin weer kan worden voorzien van water. “Maar we werken ook met wateropslagsystemen die worden verwerkt in groene daken of met grasbetontegels voor parkeerplaatsen waardoor regenwater direct kan afvloeien in de bodem. Zo slaan we twee vliegen in één klap: we voeden de natuur én ontlasten het riool.”

Groene toekomst

Stéphanies ambities voor de toekomst zijn helder. “Nog veel meer projecten uitvoeren met groen op zowel daken als in tuinen en in het interieur. De voordelen van groen zijn gigantisch en ik hoop opdrachtgevers hier met behulp van de expertise van Flora Nova nog beter van te kunnen overtuigen. Als werkmaatschappij vinden we het voor toekomstige generaties belangrijk onze invloed uit te oefenen op de klantopgave als het gaat om duurzaamheid en natuurinclusief bouwen.” Commercieel manager Ronald knikt instemmend mee en voegt toe: “Wat ik gaaf vind met het oog op de toekomst is de toename in de vraag naar eetbare tuinen en wanden. Denk aan bedrijfsrestaurants waar mensen zelf hun pepertjes en kruiden plukken voor de lunch. Of waar tomatensoep wordt gemaakt van de eigen kweek. Dat is toch fantastisch?” Collega-manager Martin is op zijn beurt enthousiast over de ontwikkeling van nauwkeurige meetapparatuur: “Zo kunnen we nog beter het luchtzuiverende effect van planten in kaart brengen voor onze klanten.” Kortom: de toekomst is groenkleurig.