HET JEROEN PIT HUIS: EEN THUIS WAAR ZORG EN TOEGANKELIJKHEID VOOR IEDEREEN SAMENKOMEN

Hoe zorgen we ervoor dat iedereen, ongeacht zijn of haar fysieke beperkingen, zich thuis kan voelen in de stad? Deze vraag stond centraal in het onderzoek De (On)Beperkte Stad, een initiatief van Dura Vermeer in samenwerking met de gemeente Rotterdam en Social Snackbar. Het doel was om de toegankelijkheid in kaart te brengen en te onderzoeken hoe ontwerpkeuzes in stedelijke ontwikkelingen dit beïnvloeden. Tijdens de Week van de Toegankelijkheid maken we de balans op: hoe kijken onze collega’s eigenlijk naar dit thema en hoe vertaalt het zich naar hun werk? Aan het woord: Debby van Kraaij, adjunct-directeur bij Dura Vermeer Renovatie Midden West. 

In de Week van de Toegankelijkheid is het belangrijk om aandacht te vragen voor projecten die laten zien hoe toegankelijkheid en zorg samen kunnen komen op één plek. Het Jeroen Pit Huis is zo’n project; een unieke zorginstelling waar de nadruk ligt op het creëren van een huiselijke sfeer voor gezinnen met chronisch, ernstig zieke kinderen. Dit bijzondere huis biedt een veilige plek waar ouders de zorg voor hun kind leren overnemen, terwijl ze de rust en ruimte krijgen om te herstellen van de emotionele en fysieke belasting die intensieve zorg met zich meebrengt. De ontbrekende schakel in de zorg tussen ziekenhuis en thuis. 

Maar hoe ontwerp je een plek die tegelijkertijd een ziekenhuis en een thuis is? Een plek waar zowel medische zorg als huiselijkheid hand in hand gaan? Dit zijn de uitdagingen waar de bouwers en ontwerpers van het Jeroen Pit Huis voor stonden. 

Zorg in een huiselijke omgeving Het Jeroen Pit Huis dient als een brug tussen het ziekenhuis en thuis. Kinderen die langdurig medische zorg nodig hebben, maar niet meer in het ziekenhuis hoeven te blijven, kunnen hier samen met hun familie terecht. “Je bent opeens een gezin op een Intensive Care, met zijn allen dus,” legt Debby van Kraaij, adjunct-directeur bij Dura Vermeer Renovatie Midden West en een van de betrokkenen bij het project, uit. “Normaal gesproken zie je dat niet voor je in een ziekenhuisomgeving. Maar in het Jeroen Pit Huis kunnen broertjes en zusjes erbij zijn, en wordt het hele gezin meegenomen in het proces van zorg.” 

Een van de kernpunten van dit project is dat het huis er ‘normaal’ uitziet, ondanks de medische setting. De ontwerpers hebben ervoor gezorgd dat het huis een warme, huiselijke uitstraling heeft, terwijl er achter de schermen intensieve medische zorg geboden kan worden. “De zorg wordt verleend in een centrale ruimte, maar de acht appartementen zelf voelen aan als een thuis,” zegt Debby. Dit ontwerp helpt gezinnen om zich voor te bereiden op het moment dat ze hun kind weer volledig thuis gaan verzorgen. Een huiselijke setting waar het gezin wordt omringd door de beste zorg op medisch, verpleegkundig en psychosociaal gebied. 

Toegankelijk voor het hele gezin Bij de bouw van het Jeroen Pit Huis is rekening gehouden met de toegankelijkheid voor iedereen. De appartementen op de begane grond bieden niet alleen uitzicht op een groene buitenruimte, maar zijn uiteraard volledig toegankelijk voor kinderen in een rolstoel. “Het was voor ons belangrijk dat de buitenruimte net zo toegankelijk zou zijn als de binnenruimtes,” vertelt Debby. “Broertjes en zusjes moeten kunnen ontspannen, net als de kinderen die fysiek beperkt zijn of in een rolstoel zitten.” Dit inclusieve ontwerp zorgt ervoor dat iedereen zich welkom voelt, ongeacht fysieke beperkingen. Het gebouw en de buitenruimtes zijn ontworpen met de behoeften van het hele gezin in gedachten, wat bijdraagt aan een gevoel van rust en geborgenheid. Dit maakt het Jeroen Pit Huis tot een unieke plek, waar zorg en toegankelijkheid perfect in balans zijn. 

Gemeenschap en interactie In tegenstelling tot de vaak geïsoleerde omgeving van een ziekenhuis, moedigt het Jeroen Pit Huis sociale interactie aan. “In een ziekenhuis zit je vaak alleen in je eigen kamer,” zegt Debby. “Maar hier kunnen ouders elkaar ontmoeten in de centrale keuken of andere gezamenlijke ruimtes. Het contact met andere ouders die in dezelfde situatie zitten, is heel waardevol.” Dit gevoel van gemeenschap is een essentieel onderdeel van het Jeroen Pit Huis. Ouders kunnen hun ervaringen delen en elkaar steunen in moeilijke tijden en zorgt voor een gevoel van saamhorigheid. Toch is er ook genoeg ruimte om je terug te trekken wanneer daar behoefte aan is.  

Bouwen met een menselijke focus Het ontwerp van het Jeroen Pit Huis draait niet alleen om de technische aspecten van toegankelijkheid, maar ook om de menselijke ervaring. Debby legt uit dat het bij dit project niet alleen ging om “stenen stapelen”. “De functionaliteit en bruikbaarheid waren belangrijker dan die technische eisen.” Er is veel aandacht besteed aan de gebruiksvriendelijkheid van het gebouw. Zo is er rekening gehouden met de draaicirkels van bedden en medische apparatuur, zodat zorgverleners gemakkelijk kunnen werken zonder de huiselijkheid van de appartementen te verstoren. Dit toont het belang van toegankelijkheid in de ontwerpfase van nieuwbouwprojecten: het gaat om meer dan alleen de technische normen, het gaat om de menselijke ervaring. Er is veel samengewerkt met de zorgverleners om de opgedane ervaring in de praktijk ook terug te brengen in de realisatie. 

Toegankelijkheid op lange termijn Het Jeroen Pit Huis laat zien dat toegankelijkheid meer is dan alleen fysieke aanpassingen. “We hebben in Nederland veel goed geregeld, maar dit project laat zien dat er nog steeds ruimte is voor verbetering,” zegt Debby. “Kinderen moeten soms tientallen keren terug naar het ziekenhuis met de ambulance omdat ouders niet weten hoe ze op zo'n specialistisch niveau voor hun kind moeten zorgen. In het Jeroen Pit Huis worden die drempels weggenomen.” Het is een voorbeeld van hoe zorg en toegankelijkheid hand in hand kunnen gaan, en hoe we als samenleving kunnen streven naar betere oplossingen voor kwetsbare gezinnen. 

 Samenwerken voor een betere toekomst 
De boodschap van het Jeroen Pit Huis is duidelijk: door samen te werken kunnen we zorginstellingen creëren die meer zijn dan alleen ziekenhuizen. Debby sluit af: “Architecten, zorginstellingen en gemeentes spelen hierin een cruciale rol. Toegankelijkheid gaat verder dan technische uitdagingen; het is een menselijke kwestie die de levenskwaliteit van de meest kwetsbaren kan verbeteren. Dit project nodigt ons allemaal uit om na te denken over hoe we in de toekomst toegankelijker kunnen bouwen – niet alleen voor zorginstellingen, maar in al onze projecten.” 

Wil je meer horen over het onderzoek De (on)beperkte stad? Klik hier voor de opgenomen dialoog van 8 oktober 2024. Op deze dag, tijdens de Week van de Toegankelijkheid, organiseerden AIR en Rotterdam Onbeperkt een avond over de toegankelijke stad in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam.

Ben je benieuwd naar de persoonlijke verhalen van experts en ervaringsdeskundigen uit De (On)beperkte Stad? De publicatie is te downloaden via deze link. https://www.duravermeer.nl/nieuws/publicatie-tussenruimte-1/ 

Dit artikel is onderdeel van een reeks die voortkomt uit de Programmalijn Sociale Impact en draagt bij aan onze pijler 'samenleving versterken' vanuit ons kompas Het Goede Doen. We stimuleren bewustwording en concrete acties voor een inclusieve samenleving waarin iedereen kan deelnemen. Onze focus ligt op duurzame, structurele impact, zodat de leefomgevingen die we vandaag ontwikkelen, ook in de toekomst inclusief en toegankelijk blijven.