Binnen 18 maanden een hoogwaardig kantoor met BREEAM Excellent-label

Presteren onder internationale druk  

Begin 2018 werd bekend dat het European Medicines Agency (EMA) vanwege de aanstaande Brexit een nieuw onderkomen zocht. Het agentschap beoordeelt de geneesmiddelen voor mens en dier, en bewaakt de kwaliteit daarvan binnen de Europese Unie (EU). Een belangrijke taak. Dat vraagt om een werkomgeving waarin men in alle rust kan samenwerken, maar waar het ook mogelijk is om te overleggen op topniveau. Onze opdrachtgever, het Rijksvastgoedbedrijf, deed de EU en EMA een gedurfde belofte: ‘binnen twee jaar staat er hoogwaardig gebouw op de Amsterdamse Zuidas’. Dit is hoe we die belofte waarmaakten…  

Slimme keuzes, snelle bouwtijd  

In 18 maanden een 81 meter hoog kantoor van 38.000 m² met 19 verdiepingen realiseren; dat is best een uitdaging. Als bouwcombinatie EMA, een samenwerking tussen Dura Vermeer en Heijmans, zetten we dan ook alles op alles om een snelle bouwtijd te waarborgen.  
 
Naast veel durf vergde dit goed risicomanagement en een helder gestructureerde engineeringsmethode. Zo knipten we het voorlopig ontwerp op in logische bouwdelen: de kern, de gevel, de afwerking en inrichting. Hierdoor liepen verschillende ontwerpfases door elkaar, wat om ontwerpkeuzes en oplossingen vraagt die voorkomen dat volgende bouwdelen te veel beperkingen worden opgelegd. Door onze continue focus op de kritieke onderdelen en door met robuuste oplossingen te komen, konden we gaandeweg onvoorziene omstandigheden goed opvangen. 

Op basis van bewezen bouwkundige technieken konden we tijdbesparende keuzes maken. Neem de toepassing van een unieke glijbekisting: hiermee is het gelukt om in slechts vijf weken de betonkern van het kantoor op te bouwen om het hoogste punt van 81 meter te bereiken. Waar technisch noodzakelijk regelden we een ontheffing om ook buiten reguliere werktijden door te werken. En op een nieuwe verdieping werd direct gestart met de afbouw, waarbij zowel installatietechnisch als bouwkundig zoveel mogelijk al vooraf was geprefabriceerd.

Optimale toegankelijkheid… 

EMA is een kennisgestuurde autoriteit: de architectuur moest vooral de rationaliteit en focus van het instituut uitdrukken. Daarbij schenkt EMA veel aandacht aan procestransparantie. Als openbare EU-organisatie moet het gebouw transparant en uitnodigend zijn voor het grote publiek: normaal gesproken ontvangt EMA jaarlijks ongeveer 36.000 bezoekers en vinden er zo’n 600 internationale vergaderingen plaats. Op de nieuwe locatie is het dan ook mogelijk om publiek bij de conferenties toe te laten. Daarbij kent het gebouw een internationaal toegankelijkheidssymbool dat garant staat voor de toegankelijkheid voor mensen met lichamelijke beperkingen. Het hele pand voldoet zo aan de hoge standaarden van een Rijkskantoor op het gebied van flexibiliteit en aanpasbaarheid.  

… en veilig werken 

Binnen de life sciences-sector speelt informatievoorziening een belangrijke rol. Zo ook voor EMA. Vooral de informatiebeveiliging en de bedrijfszekerheid tijdens conferenties zijn van zeer groot belang voor het medicijnenagentschap. Zodoende hebben de vele conferentiezalen in het nieuwe kantoor hoge informatiebeveiligingseisen en specifieke voorzieningen voor bedrijfsprocessen, zoals de ondersteuning van beoordelingsprocedures van medicijnen. 

Bouwen met een duurzame blik  

Een gezonde en aantrekkelijke werkplek staat bij het EMA voorop. Dit is uitgewerkt in een uniek natuurinclusief ontwerp. Zo is er rondom het pand veel groen, waaronder op de verschillende terrassen. Maar de echte eyecatcher is de groene wand in het hart van het gebouw: een van boven naar beneden reikende lint van maar liefst 52.608 planten.

Naast de flora is het pand aardgasvrij. Het stadswarmtenet van NUON levert de restwarmte van een afvalverwerkingscentrale en een koude-distributienet brengt verkoeling van koud water uit het Nieuwe Meer. Een innovatieve toepassing van een doek voor lichtwering geeft twee voordelen. Als er lichtwering nodig is, (vanwege te veel licht in de lente, de zomer en de herfst), dan kan er tegelijkertijd gebruik worden gemaakt van de warmtewering van het doek. Dat is goed om het gebouw niet onnodig te laten opwarmen. In de winter kan het gebouw gebruik maken van de koudewering van het doek. Dan wordt ‘s nachts het doek naar beneden gestuurd voor extra isolatie. Alle inzet wordt bepaald door aanwezigheids- en bewegingssensoren.  

Door de geïsoleerde gebouwschil en de stralingsverwarming uit vloeren en plafonds treedt er nergens koudeval op. Hierdoor heeft het klimaatsysteem maar kleine temperatuurverschillen te overbruggen. Het resultaat: optimale energiebesparing en een hoog comfortniveau!  

Inspirerend voorbeeld 

Ondanks de uitzonderlijk korte voorbereidings- en bouwtijd is het ons gelukt een Bijna Energie Neutraal Gebouw (BENG) te realiseren mét een BREAAM Excellent certificaat. Nederland heeft er een inspirerend kantoor bij dat als voorbeeld kan dienen voor de utilitaire nieuwbouw wereldwijd.