De Natuurladder in de praktijk

Het is weer de Dag van de Biodiversiteit! In september hebben wij, samen met Heijmans, de Natuurladder in het leven geroepen om onze ambities op het gebied van Groener en Gezonder meetbaar te maken en in de praktijk te brengen. 

LEES HIER HET UITGEBREIDE INTERVIEW

Ondertussen is de Natuurladder al meerdere keren succesvol toegepast op onze projecten. Benieuwd waar en hoe? Lees dan verder.

thematafels bij Uithoornlijn 

De Uithoornlijn is een nieuwe tramverbinding die aansluit op bestaande tramlijn tussen Amstelveen en Amsterdam Zuid. Uit de nulmeting van de Natuurladder komt het project uit de bus als koploper, met een score op trede 4 van 5. Dit komt onder andere door de verwevenheid van het onderwerp natuur in het project en projectteam,  

Hoe we dit gedaan hebben? Er zijn, in samenwerking met de Vervoerregio Amsterdam, thematafels georganiseerd over een groene inpassing van de tramlijn. Hierbij zijn de wensen van bewoners en andere stakeholders geïnventariseerd. Bij dit proces waren meerdere disciplines aangehaakt: omgevingsmanagers, ecologen, ontwerpers, werkvoorbereiding, uitvoering en projectmanagement. 

Verder worden er verschillende natuurinclusieve maatregelen toegepast in het project, zoals: geluidsschermen die aan de buitenzijde met een variëteit aan klimplanten worden aangeplant, restruimtes die met een inheems bloemen- en kruidenmengsel worden ingezaaid, verschillende vogelnestkasten tegen de buitenzijde van geluidsschermen en een vleermuispaal, insectenhotel, ijsvogelwanden en eendenkorven rondom het projectgebied. Daarnaast realiseren we een ecologische haag, leggen we waar mogelijk natuurvriendelijke oevers aan of werken we damwanden af met drijvende florarollen.  

Ook komt er in de toekomst meer fauna en flora langs de Faunalaan, waarmee de bestaande ecologische verbindingszone geoptimaliseerd wordt. Meer weten over de invulling van de thematafel? Kijk dan hier.

Gezamenlijke visie bij Dijkversterking Neder-Betuwe 

Het dijktraject Waalbandijk bij Dodewaard moet versterkt worden om aan de veiligheidsnorm te blijven voldoen. Rondom de dijk leven veel planten en dieren. Door een zorgvuldige aanpak worden de gevolgen van de dijkversterking voor de biodiversiteit rondom de dijk beperkt. Bomen moeten soms gekapt worden om ruimte te maken voor de aanleg van de dijk. Het groen op de dijk moet wijken voor machines en extra grond. Ons streven is dat de omgeving zo heringericht wordt, dat het aantal soorten planten en dieren stijgt. Dit alles is samengevat in het Inpassingsplan Biodiversiteit voor Dijkversterking Neder-Betuwe. Ook is de duurzaamheidsroos opgesteld vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), als tool om de projecten richting te geven op duurzaamheid.  

We voeren het project uit binnen de Dijkalliantie Neder-Betuwe (samen met GMB en Ploegam); allemaal met onze eigen ambities op emissiereductie en circulariteit. Hoe krijgen we in deze fase van het project een gezamenlijke visie op duurzaamheid? Met de Natuurladder: alles start immers met bewustwording en met het gesprek met elkaar aangaan. Met als doel het gezamenlijk vastleggen en verbeteren van de prestaties op gebied van biodiversiteit en klimaat. 

Begin april vond de eerste sessie plaats, waarin we als projectteam de stappen van de Natuurladder hebben doorgelopen. De treden op de ladder gaven voer om met elkaar het gesprek aan te gaan. De Natuurladder helpt om de verschillende aspecten van het onderwerp natuur te verkennen en met elkaar de projectambities vast te stellen. 

Watertuinen en wadi’s bij Lapis Lazuli in Heerhugowaard 

Door het veranderende klimaat krijgen we steeds vaker te maken met extremer weer; het wordt warmer, het wordt droger en het regent vaker en harder. Om deze extremen beter op te kunnen vangen, richten we het openbaar gebied anders in. Lapis Lazuli is een appartementencomplex in Heerhugowaard waar Dura Vermeer de buitenruimte voor heeft ontwikkeld. Adviseur Water en Klimaatadaptatie Léon Dielen heeft op verzoek een kansenscan gemaakt vanuit de Natuurladder. Hieruit kwam het advies om watertuinen en wadi's aan te leggen. 

In het verleden werd afvalwater en (schoon) regenwater in één buis opgevangen. Dit werd afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Hier werd het water gezuiverd en geloosd op oppervlaktewater. Bij Lapis Lazuli wordt schoon en vies water niet meer samengevoegd. Voor de afvoer van regenwater is een apart systeem aangelegd. Het regenwater dat op verharding valt, wordt afgevoerd naar watertuinen en wadi’s.  

De grond in de watertuinen (grote plantenbakken) bevat holle ruimte waarin het water wordt geborgen. Vanuit de watertuinen voert het regenwater af naar de wadi’s: verlaagde groenstroken. Door het maaiveld iets te verdiepen ten opzichte van het voetpad, wordt hier extra water geborgen. Ook hier bevat de bodem holle ruimte om extra water vast te houden. Naast het opvangen van regenwater zorgt de inrichting van het gebied ervoor dat water beter wordt vastgehouden om droogte te bestrijden, maar ook voor koele verblijfsplekken tijdens hete dagen door schaduwwerking. Ook zorgt de vegetatie voor voedsel, veiligheid, verbinding en voortplantingsmogelijkheden voor vogels, kleine zoogdieren en insecten. 

Themasessies bij project BRM Vierpaardjes  

Het project BRM Vierpaardjes betreft het realiseren van een spooronderdoorgang in Venlo. Dura Vermeer gaat het projectgebied bouwrijp maken en de omgeving en onderdoorgang inrichten. Onlangs hebben we met opdrachtgever gemeente Venlo de mogelijkheden besproken om de Natuurladder toe te passen. Mede doordat dit project wordt uitgevoerd in de vorm van een bouwteam is er ruimte en tijd om dit soort initiatieven uit te werken.  

Er zijn twee themasessies gehouden. De eerste keer was een kennismaking met de Natuurladder en werd besproken waar we nu staan en wat ons uiteindelijke doel is. De tweede themasessie werd gehouden in de keet in Venlo. Hierbij waren ook onze ecoloog Isabelle van der Wiel en adviseur Water en Klimaatadaptatie Léon Dielen aanwezig.  

De kansen en maatregelen op het gebied van biodiversiteit, hittestress en klimaatadaptatie zijn besproken binnen het team en worden verder uitgewerkt, in continue afstemming met gemeente Venlo. Voorstellen die nu op tafel liggen zijn onder andere: natuurinclusieve wadi’s, het inrichten van insectenleefgebieden met vrijkomend materiaal, het realiseren van een koelteplein, een natuurvriendelijke speeltuin en extra verblijfplaatsen voor verschillende vogelsoorten. 

Heldere doelen bij Waardegedreven onderhoud Uiterwaarden 

In het beheer- en onderhoudscontract Waardegedreven onderhoud Uiterwaarden staat combinatie IJsselwaarden (Dura Vermeer en Brunel) aan de lat om in opdracht van Rijkswaterstaat de gronden in de uiterwaarden rondom de IJssel te onderhouden en te beheren. Dit gebeurt op een zo natuurlijk mogelijke manier. Binnen ons perceel IJssel zijn onder andere zes prioritaire natuurgebieden aangewezen, waarvoor wij beheerstrategieën hebben opgesteld. Door maatwerk te leveren, worden de natuurwaarden in deze natuurgebieden vergroot.  

Om die reden hebben we de Natuurladder geïntroduceerd, die met veel enthousiasme is ontvangen in het projectteam. In de gezamenlijke sessie hebben we onder andere gemeten op welke trede we nu staan. Hierbij scoorden we gemiddeld op trede 3. We hebben ons tot doel gesteld om in december 2023 te groeien naar trede 4. Als team hebben we samen de kansenscan doorlopen. Dit heeft gezorgd voor de eerste ideeën en interessante discussies.   

Inmiddels zijn alle teamleden met de ecologen op pad geweest om te zien wat het natuurbeheer in de Uiterwaarden inhoudt en waar we als project rekening mee moeten en kunnen houden. Daarnaast wordt er contact gezocht met lokale werkgroepen, coöperaties en natuurverenigingen om extra nestkasten te plaatsen voor vogels, zoals de steenuil en torenvalk, in geschikte leefgebieden. De innovatieve ideeën volgen snel, doordat technische mensen met natuurkennis gezamenlijk tot andere en nieuwe inzichten komen.  

3D-geprinte boerenzwaluwnestjes in Amsterdam 

Wellicht heb je er al over gelezen: Barney, het 3D-geprinte boerenzwaluwnestje! Hij is gemaakt van plantaardige grondstoffen uit de afvalwaterzuivering (rioolslib) en hangt sinds kort onder een brug in Amsterdam Noord. 

Binnen het raamcontact Groot Onderhoud Civiele Constructies voor gemeente Amsterdam vervangt Dura Vermeer drie houten bruggen in het buitengebied van Amsterdam Noord. Ook op dit project hebben wij de ambitie om de bouwplaats groener en gezonder achter te laten, door natuurvriendelijk te bouwen en zodoende maatregelen te treffen om de biodiversiteit te stimuleren. 

Geheel in lijn met de Natuurladder heeft onze ecoloog Isabelle van der Wiel een kansenscan uitgevoerd en in kaart gebracht welke maatregelen van toegevoegde waarde zijn in dat betreffende gebied. Een onderkomen voor de boerenzwaluw was één van de maatregelen die uit de scan naar voren kwamen. De gemeente reageerde positief en de rest geschiedde. 

Naast Barney zijn ook een regulier betonnen boerenzwaluwnest en een vleermuissteen geplaatst. Isabelle gaat het geheel monitoren en bekijken of én in welke nestjes de zwaluwen zich daadwerkelijk gaan nestelen. Barney is ontwikkeld door Omlab; een circulaire biobased studio, die bijdraagt aan verduurzaming van bouw en infra met behoud van (bodem)biodiversiteit.  

Op naar Net Zero

Dura Vermeer werkt aan een groenere, betere en duurzame toekomst. Elke dag opnieuw. Wij hebben een kraakhelder doel. Nul CO₂-uitstoot vóór 2050. Dit lukt ons niet alleen: met al onze collega’s en iedereen in de keten kunnen we de teller versnellen. Ook dit initiatief telt op naar nul uitstoot. Zo gaan we samen ‘Op naar Net Zero’. Meer weten?

OP NAAR NET ZERO