Dijkversterking Stadsdijken Zwolle van start

Foto: Van links naar rechts: Erik Wagener (HWBP), Hans Wijnen en Peter Staats (WDODelta) en Rick Lormans (namens Dijkzone Alliantie Zwolle) geven met een druk op de knop opdracht voor het slaan van de eerste, 12 meter lange, damwandplank bij de Strekdam van de Scania Haven in Zwolle. Achter de damwand staat een deel van het gedicht van stadsdichter Bauke Vermaas.

Maandag 22 mei is het officiële startschot gegeven voor de dijkversterking van de Stadsdijken langs het Zwolle-IJsselkanaal en het Zwarte Water. Bij de Scania Haven in Zwolle werd vanaf het water de eerste stalen damwandplank getrild. De komende jaren wordt 7,5 kilometer dijk versterkt om Zwolle te beschermen tegen hoogwater.

Tussen Wonen en Water

Erik Wagener (directeur HWBP), Hans Wijnen (bestuurder WDODelta), Rick Lormans (projectmanager Dijkzone Alliantie Zwolle) en Peter Staats (projectmanager WDODelta) gaven officieel het startsein voor een van de meest complexe dijkversterkingen van Nederland. Onder toeziend oog van de bestuurlijke partners Gemeente Zwolle, Rijkswaterstaat, de Provincie Overijssel, vertegenwoordigers en meewerkende personen van bedrijven en instellingen werd de eerste stalen damwand in de grond bij de Strekdam getrild. Na het zakken van de damwand werd een deel van het gedicht ‘Tussen Wonen en Water’ van Bauke Vermaas zichtbaar. Als stadsdichter van Zwolle schreef zij dit gedicht speciaal voor deze gelegenheid en droeg het voor. Vermaas sloot het gedicht passend af met de woorden: “Meter voor meter maken we de dijken weer gezond, hoger en sterker, beter bestand tegen droogte en stijgend water en waar het kan, plezierig om te zijn.”

Werken vanaf het water

“Het watersysteem rondom de stad Zwolle vormt een delta binnen de delta”, vertelt Hans Wijnen, bestuurslid van WDODelta. De Stadsdijken in Zwolle liggen langs (zware) industrie, de binnenstad, kantoren, een multiculturele woonwijk, een groot mbo-college, Natura 2000-gebied en groot vaarwater. Dit betekent maatwerk per dijkdeel. “Er is erg weinig ruimte. We kunnen niet naar links en we kunnen niet naar rechts. De enige optie is om de dijk van binnenuit te versterken met damwanden”, vertelt Wijnen. Complex, uitdagend en boeiend tegelijk. Maar bovenal noodzakelijk voor de veiligheid van de stad.”

Nieuwe samenwerkingsvormen

In de planuitwerking én uitvoeringsfase van het project werkt WDODelta samen met aannemerscombinatie Dura Vermeer – Ploegam onder de noemer De Dijkzone Alliantie. “Hoewel we precies weten wat we per dijkdeel moeten doen, realiseren we ons ook dat er gaandeweg nog het één en ander op ons af kan komen”, licht Wijnen toe. Het complexe project heeft een hoog risico op kostenoverschrijding. Om deze reden wordt het project uitgevoerd onder de noemer van het twee-fasen-Dijkteam-contract. Een relatief nieuwe samenwerkingsvorm die enerzijds de risico’s minimaliseert en anderzijds zorgde voor nieuwe kansen. Door een intensieve samenwerking met de nutsbedrijven zijn alle grote kabels en leidingen reeds verlegd. Met bedrijven en grondeigenaren werden concrete en werkbare plannen op maat gemaakt en in samenwerking met welzijnsorganisatie Travers Welzijn hielpen inwoners uit Holtenbroek met het ontwerp van de Holtenbroekerdijk. Door de unieke samenwerkingsvorm is het project voorbereid en afgestemd met gemeente, bewoners en bedrijven, waardoor de risico’s aanzienlijk zijn gereduceerd. Eind 2027 wordt het project afgerond en heeft de oostelijke oever van het Zwolle-IJsselkanaal en het Zwarte Water weer een veilige dijk waar het fijn is om te zijn.

Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP)

De dijkversterking Stadsdijken is onderdeel van het landelijke Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). Hierin werken waterschappen en Rijkswaterstaat samen aan de grootste dijkversterkingsoperatie sinds de Deltawerken. Minimaal 1.500 kilometer dijken en daarnaast 500 sluizen en gemalen, worden de komende dertig jaar versterkt.