Duurzame toekomst in RijswijkBuiten

In 2006 besloot de gemeenteraad van Rijswijk in het gebied RijswijkBuiten duurzame woningbouw te ontwikkelen. In de deelgebieden Sion, Parkrijk en Pasgeld realiseert Dura Vermeer tot 2026 in totaal 3500 nieuwe gasloze woningen. Maar hoe zijn de duurzaamheidsplannen tot dusver in de praktijk uitgepakt? Jan Brugman, directeur duurzame ontwikkeling RijswijkBuiten van de gemeente Rijswijk was er vanaf het begin bij.

Consument voorop

“Gasloos bouwen was in 2006 een enorm ingrijpende beslissing”, vertelt Jan. “In de aanschaf van een nieuwe woning kijken mensen niet vanzelfsprekend eerst naar duurzaamheid. Het systeem met warmtepomp, pv-panelen en elektrische kookplaat was nieuw voor potentiële kopers. Daarvan hebben we geleerd om de consument voorop te zetten. Doordat we bovenmatig veel aandacht besteden aan goede voorlichting zijn er maar heel weinig klachten. Dat is een hele knappe prestatie op de inmiddels 1600 gebouwde gasloze woningen.”

Continue verbetering

Het masterplan Rijswijk Zuid dateert van november 2009 en Dura Vermeer bouwde de eerste woningen in 2013. “Doordat we heel veel tijd in de voorbereiding hebben gestoken staat het concept nog steeds sterk. Dat is in de basis hetzelfde gebleven, maar we blijven onszelf verbeteren en nemen steeds nieuwe ideeën mee naar de volgende projectfase. We besteden nu bijvoorbeeld ook aandacht aan aspecten als biodiversiteit, klimaatadaptief bouwen en deelmobiliteit.”

Klimaatadaptief bouwen

Kan er dan niks beter? “Niet zozeer in de techniek,” zegt Jan, “maar wel aan de menselijke kant. Duurzaamheid is ook een stukje bewustwording, bijvoorbeeld over het belang van groene tuinen. Dat is goed voor het opvangen van regenwater, tegen hittestress en voor de biodiversiteit. Wij zorgen voor veel openbaar groen, maar het helpt niet als alle bewoners hun tuinen volleggen met tegels. Wij proberen vergroening van tuinen niet te verplichten, maar te stimuleren door informatie te geven en gratis tuinontwerpen aan te bieden.”

Biodiversiteit

Het stimuleren van buurtinitiatieven is een belangrijk onderdeel in de verduurzaming. “We hebben bijvoorbeeld een enclave met stadstuinierders. Dat zijn ambassadeurs voor de wijk geworden en dat werkt aanstekelijk voor anderen. Aan de rand van de wijk hebben we twee jaar geleden met Dura Vermeer en leerlingen van Stichting Haagbouw een bijenstal gebouwd. De symboolwerking daarvan is heel groot. Tijdens het wandelen zien mensen de bijenkasten staan, de imker woont in de wijk en we strooien bloemen- en plantenzaad voor de bijen. Zo leren mensen over het belang van insecten en biodiversiteit. Het zijn juist die kleine niches die tot de verbeelding spreken.”

Deelmobiliteit

“We zijn nu ook plannen aan het maken voor deelmobiliteit. In de voorbereiding merk ik dat het toch wel de nodige zorgvuldigheid vergt, anders loop je de kans dat het compleet mislukt. We gaan daarom eerst met een proef beginnen en proefondervindelijk leren hoeveel deelauto’s we nodig hebben. Het streven is om dit door de wijk als coöperatie te organiseren in plaats van door een commerciële partij. Leuk is dat je in de wijk al kleine initiatieven ziet ontstaan van mensen die auto’s delen. Dat willen we verder gaan aansporen door het professioneel neer te zetten. Ik verwacht dat we daar in 2021 mee gaan beginnen.”

Next generation

De volledige ontwikkeling van RijswijkBuiten is in 2026 klaar. In samenwerking met onder meer Dura Vermeer loopt in de wijk Pasgeld het project Pasgeld Connects waarbij jonge talenten, de ‘next generation’, hun visie op de gebiedsontwikkeling geven. “Het valt me op dat de jongere generatie minder bezig is met bezit en meer begaan is met de aarde. Ze denken meer in termen als circulariteit, mobiliteit en woongemeenschappen. Dat gaan we meenemen naar de volgende fase en proberen om te zetten in zichtbare resultaten. Het inzetten op duurzaamheid doe je zodat de wijk voor honderd jaar of langer zijn kracht bewijst.”