Een primeur in de Amsterdamse Gentiaanbuurt

In de Gentiaanbuurt in Amsterdam-Noord renoveert woningcorporatie Ymere 269 woningen. De huizen in de bijna 100 jaar oude buurt worden opgeknapt, energiezuinig en gasloos gemaakt. In een eerste pilotproject zijn 40 woningen vernieuwd, waarbij de historische bouwstijl uit 1926 in ere is hersteld. Het resultaat is even duurzaam als prachtig, maar het proces verliep niet zonder slag of stoot. Hoe ga je binnen co-making om met uitdagingen?

Sinds 2009 heeft Dura Vermeer een bijzondere samenwerking met woningcorporatie Ymere. Onder de noemer ‘co-making’ start een langdurige samenwerking voor het uitvoeren van nieuwbouw en renovatieprojecten in bewoonde en onbewoonde staat in de regio Amsterdam. In 2015 startten Ymere en Dura Vermeer met de renovatie van de Van der Pekbuurt in Amsterdam-Noord. Een project dat zowel technisch, financieel als planmatig op rolletjes liep.

“Omdat de Gentiaanbuurt net als de Van der Pekbuurt een karakteristiek, beschermd stadsgezicht is en de straten en zelfs de nummering in elkaar over lopen, besloten we samen met Dura Vermeer het proces te kopiëren en met dezelfde teams een doorstart maken. Voor de continuïteit ideaal. En precies het idee van co-making: niet het wiel opnieuw uitvinden”, zegt Eric Schaaphok, senior projectontwikkelaar bij Ymere.

Samen onderzoeken

In de praktijk loopt het soms echter anders. Zo lukt het door vertraging in de voorbereiding niet om met dezelfde teams te starten. André Köster, directeur van Dura Vermeer O&R Midden West: “In de Van der Pekbuurt deden we funderingsherstel en is alles binnen de woning gesloopt en opnieuw gebouwd, terwijl de opdracht bij Gentiaan was om zoveel mogelijk te handhaven. Dat leverde in de uitvoering misverstanden op. Even doet dat zeer, waarom loopt de samenwerking ineens minder soepel? Maar dat is ook het mooie van co-making: er is ruimte om dat samen te onderzoeken.”

In de spiegel kijken

Beide partijen steken de hand in eigen boezem. Zo ziet Eric verbeterpunten voor het interne proces bij Ymere. “We zijn een grote organisatie. Al snel bespreek je met zes interne afdelingen één plattegrond. Daar komt altijd iets uit wat niemand wil. Het gevolg is dat we als opdrachtgever continu blijft sleutelen. Daar wordt een co-maker als Dura Vermeer natuurlijk gek van. De ene week moet de deur links open, de andere week rechts. Deze interne afstemming binnen Ymere moeten we beter coördineren. Dus meer afschermen voor de co-maker en meer voorspelbaar maken”, aldus Eric.

André voegt toe: “Onderweg zijn we elkaar ergens verloren. Wij zijn als bouwpartij in de voorbereiding te oppervlakkig gebleven. Verwachtingen moet je aan de voorkant goed neerzetten en blijven bevestigen, ongeacht hoe vaak je hetzelfde kunstje met elkaar doet. Als technisch expert moeten wij die verantwoordelijkheid pakken.”

Een primeur!

Het eindresultaat zal er uiteindelijk niet onder lijden. Door de renovatie is het wooncomfort van de huurders sterk verbeterd. Het dak is vernieuwd, evenals de kozijnen, keuken en sanitair. Daarnaast is de gevel geheel opgeknapt en zijn winkelunits getransformeerd naar woningen. Tezamen met nieuwe technische installaties gaan de woningen weer minimaal 50 jaar mee. Extra bijzonder is dat Ymere en Dura Vermeer een primeur in handen hebben: het zijn de eerste bestaande vooroorlogse woningen in Nederland die van het aardgas zijn afgesloten en op stadsverwarming zijn aangesloten.

Volgens Eric nog best een uitdaging: “Het bleek niet mogelijk om het leidingenwerk van het stadswarmtenetwerk in de straat te leggen. We moesten daarom de leidingen inpandig leggen, via een ondergrondse boring. Hiervoor kwamen speciaal uit Frankrijk buigbare buizen. Ook voor partner Vattenfall was dat een primeur.” Een uiterst innovatieve oplossing, volgens André: “Reuze interessant om te zien. De aansluiting op stadsverwarming was de rode draad van het hele project. Dan moet je samen snel schakelen.” Eric voegt toe: “Zonder co-making hadden we dit echt niet gedaan of was het een ramp geworden. Dan had een aannemer gezegd: we wachten wel tot jullie klaar zijn, want dit verstoort ons proces.”

Presteren op het hoogste niveau

André vergelijkt samenwerken met Ymere als voetballen in de Champions League: “Je moet continu op zoek naar verbetering. Of het nu gaat om een betere rolverdeling of goedkoper, sneller of kwalitatief beter presteren. Iedere keer moet de lat weer hoger.” Eric vult aan: “Uiteindelijk is het belangrijkste om met elkaar kwaliteit te realiseren. Dat is ook gebeurd. Van binnen vind ik de woningen ook heel mooi geworden. De lessen die we nu samen uit dit project halen zijn enorm waardevol voor de voortzetting van onze samenwerking op onze andere projecten”.