Samenwerken op basis van partnerselectie: ‘Niet alleen de bestemming, maar ook reis doet ertoe’

‘De ideale manier van samenwerken’, zo omschrijft Peter Klevering, directeur gebiedsontwikkeling bij Dura Vermeer, de samenwerking op basis van partnerselectie. Een vernieuwende samenwerkingsvorm die volgens Peter onder meer leidt tot een soepeler proces en betere resultaten voor gebiedsontwikkelingen. We kijken daarbij naar de opgave, naar de beste manier van samenwerken èn het gedeeld verlangen. Niet of, maar èn. Dat is voor ons Het Goede Doen. “De grootste uitdaging is dat je er alleen wat lef voor nodig hebt.”  

“De naam zegt het al; bij partnerselectie selecteert een uitvrager niet op het mooiste plan met de aantrekkelijkste financiële bieding, maar op een partnerprofiel. Dit fenomeen bestaat nog maar een paar jaar. 'Vroeger’ waren er vooral ontwikkeltenders die door de jaren heen zijn uitgegroeid tot een soort beauty contests. Alles draait hierbij om het eindbeeld dat je presenteert op basis van de stapeling van ambities die de gemeente meegeeft ‘Tenderen is renderen’, zeiden we toen. Samenwerken op basis van partnerselectie is ontstaan vanuit het besef dat niet zozeer de bestemming, maar juist de reis ertoe doet. ”  

Onvoorspelbaar 

“Gebiedsontwikkelingen duren altijd meerdere jaren. Het is daardoor een illusie dat je een plan klakkeloos van A tot Z kan uitrollen zoals je aan de voorkant had bedacht. Niemand kan in een glazen bol kijken. De oorlog in Oekraïne, en de gevolgen ervan, zagen we niet aankomen. En wie weet komen er over een paar jaar milieu-uitdagingen op ons pad waarvan we van het bestaan nu nog niet eens afweten. Partnerselectie vormt een antwoord op die onvoorspelbaarheid. Deze samenwerkingsvorm gaat niet over het selecteren van het mooist geschetste eindbeeld, maar over het selecteren van een partner met wie je de reis naar dat eindbeeld wilt maken. Je kijkt of mensen, organisaties en culturen goed met elkaar matchen, wat de visie is op een goede leefomgeving, welk vertrouwen samen kan worden opgebouwd, welke garanties daarbij horen en hoe wordt omgegaan met tegenslagen. Kortom: wat breng jij als partner mee om de reis zo goed mogelijk, maar ook zo prettig mogelijk te maken? Dit gesprek gaat veel meer over waarde en waarden dan over bedragen en contractuele bepaling.” 

De nieuwe norm 

“Niet alleen voor gemeenten, maar ook voor ons is partnerselectie een vernieuwende aanpak. Onze eerste natuur als ontwikkelende bouwer is om te gaan rekenen en tekenen. Maar bij deze samenwerkingsvorm moeten we op onze handen zitten om niet direct te gaan ontwerpen en eerst te focussen op de match tussen ons en de partner. Ondanks dat dit tegennatuurlijk kan voelen, ben ik overtuigd van de meerwaarde. Sterker nog: ik hoop dat samenwerken op basis van partnerselectie de norm wordt.”  

Gedeeld verlangen 

“Het identificeren van de mogelijk strijdige belangen en het definiëren van het gedeeld verlangen, zien wij als een cruciale stap in de samenwerking en daarmee het ontwikkelingsproces. In samenwerking met een gemeente of corporatie is het vanzelfsprekend dat er soms spanning zit tussen de onderliggende belangen. Natuurlijk willen wij als Dura Vermeer Nederland een stukje mooier maken, maar er ligt een financiële prikkel ten grondslag aan ons ondernemerschap. Je kan daar omheen kletsen óf het open op tafel leggen. Dat laatste - transparantie - is waar wij voor staan. Als je eerlijk bent over verschillen, snap je van elkaar hoe je acteert in situaties. Pas als je elkaars verschillen kan respecteren, ontstaat er ruimte om te praten over wat je bindt. Als je op deze wijze aan de voorkant investeert in het elkaar leren kennen, betaalt dit zich ruimschoots terug in de vorm van een soepel proces en een succesvolle gebiedsontwikkeling.” 

De Suikerzijde 

“Het succes van samenwerken op basis van partnerselectie toont zich bij de ontwikkeling van het nieuwe stadsdeel De Suikerzijde in Groningen. We hebben veel tijd gestoken in het definiëren van ons gedeeld verlangen: het bouwen van een fantastisch nieuw stukje stad. Zo hebben we samen meerdere wijken bezocht in ons onderzoek naar wat een goed stadsdeel eigenlijk is en zijn we een weekend met de teams op excursie gegaan om inspiratie op te doen, maar ook om als mensen nader tot elkaar te groeien. Ook hebben we teamprofielen in beeld gebracht en rondetafelgesprekken gevoerd onder begeleiding van professionele gespreksleiders om elkaar beter te leren kennen. Stapsgewijs hebben we een team gecreëerd met een groot onderling begrip waarbij het er niet toe doet wie op wiens loonlijst staat. We maken namelijk allemaal een stadsdeel vanuit hetzelfde verlangen. Dit gaf ons in het project slagkracht.” 

“We zijn uiteindelijk samen tot een unieke ontwikkeling gekomen, een stadsdeel van de toekomst. Alle partijen erkennen dat we dit zonder elkaar nooit hadden gered. Als je in openheid samenwerkt als gezamenlijk team kan je veel meer bereiken doordat er ruimte ontstaat om te focussen op de kwaliteit. Ook zijn de kosten uiteindelijk lager omdat je geen tijd en geld verliest aan onnodige processen en belangenspelletjes. Er zit een grote tijdsinvestering aan de voorkant, maar als de trein eenmaal rijdt, dan rijdt ‘ie ook snel en gericht. Cliché maar waar: een goede voorbereiding is écht het halve werk. En hoewel we destijds nog niet de mooie term 'partnerselectie’ hanteerden, lijkt deze werkwijze heel veel op hetgeen wij al jaren doen in onze gebiedsontwikkeling RijswijkBuiten.” 

Partnerselectie is als een huwelijk 

“Partnerselectie lijkt op een huwelijk. Je leert elkaar kennen, wordt verliefd op elkaar, bouwt vertrouwen op, en werkt samen aan een gedeelde toekomst. Je belooft door dik en dun voor het beste resultaat te gaan. In gebiedsontwikkeling komen er altijd uitdagingen, maar bij partnerselectie is er ruimte om flexibel mee te bewegen. Samenwerken stopt niet als het einddoel verandert, juist dan blijft de basis stabiel en kan je inspelen op nieuwe omstandigheden. Wij geloven dat partnerselectie leidt tot soepelere processen, innovatievere plannen en meer energie. Het vraagt wel om transparantie, bereidheid om samen te leren, en aanpassingsvermogen. Voor hit-and-run ontwikkelaars is dit niets, maar bij ons familiebedrijf past het perfect.

Wat mij betreft is partnerselectie de perfecte manier van samenwerken. De enige uitdaging die ik zie, is dat je er lef voor nodig hebt. Je moet erin durven stappen zonder grip te hebben op een eindbeeld. Wij als marktpartij kunnen relatief makkelijk praten, maar ik realiseer mij dat gemeenten te maken hebben met politieke verantwoordelijkheid en een ambtenarenapparaat dat open moet staan voor deze nieuwe vorm van samenwerking. Van overheden vraagt de keuze voor partnerselectie dus vooral bestuurlijke moed. Maar ik geloof er heilig in: als je er op een open manier instapt, wordt het dubbel en dwars beloond in de vorm van een beter plan. Durf jij de sprong te wagen?”