Zo draagt ketensamenwerking bij aan beschikbare en betaalbare woningbouw

Auteur: Tine-Loes Hemmes, directeur vastgoedontwikkeling en klant & markt bij Dura Vermeer Bouw Hengelo

Geluk is onder andere een betaalbaar huis. Maar de roep om betaalbaar wonen is groot – en dat blijft voorlopig nog wel even zo. De traditionele manier van tekenen en rekenen en ‘oude’ processen dragen hier niet aan bij. De opgave is enorm en het tempo ligt te laag. Om Het Goede te Doen voor de maatschappij willen we deze cyclus doorbreken – en daar hebben we al onze inzet en de hele keten voor nodig. Het vraagt om nieuwe samenwerkingsvormen en een frisse blik op opdrachtgeverschap. Ik vertel je graag over twee praktijkvoorbeelden waar we dit samen met onze opdrachtgevers in uitvoering brengen.

Alle kaarten open op tafel

Een match op basis van DNA

Allereerst: bedrijven werken niet samen – mensen werken samen! Het is daarom goed om elkaar écht te leren kennen. Dus niet alleen elkaars belangen en wensen, maar vooral: Wie ben je? Waar sta je voor? En waar krijg je energie van? Dit creëert een stevig fundament voor een constructieve samenwerking. Het werk wordt er leuker van én de opbrengst wordt groter.

Met die insteek zijn we ook begonnen bij de samenwerking ‘Nieuwe Energie’ met woningcorporatie Nijestee. Het was zelfs de beslissende factor. Hun visie op opdrachtgeverschap zorgde ervoor dat ze een traditionele aanbesteding inruilde voor lange termijn partnerschap. Geen selectie op basis van plannen of begroting, maar op basis van DNA. Want als de klik goed is – dan volgt de rest vanzelf.

Nijestee en Dura Vermeer zetten zich samen in voor gelukkige bewoners en betaalbaar wonen in de stad Groningen. Door woningen te verduurzamen behouden we wat waarde heeft en voegen we waarde toe waar dat kan. Dit doen we op basis van transparantie, vertrouwen, respect, eerlijkheid en waardering. Daarom is er direct vanaf het begin doorlopend geïnvesteerd in de teams en organisaties. Zo zijn we niet traditioneel gestart met “dit is de klantvraag” en “dit is ons antwoord” maar hebben we elkaars processen en belangen als een blauwdruk op elkaar gelegd. Alle kaarten open op tafel – en met die inzichten zijn we aan de slag gegaan.

Het is heel waardevol om van elkaar te begrijpen waarom de dingen gaan zoals ze gaan. “Waarom is dat specifieke onderdeel zo belangrijk in het programma van eisen? Hoe werkt de kostenopbouw van de uitvoeringsfase? En waarom hebben we in dat stadium al een besluit nodig?” Op basis van begrip voor elkaars processen konden we deze slimmer inrichten. En ook leuker, want door vraagtekens en aannames weg te nemen voorkom je eventueel onbegrip door aannames.

Een ander mooi voorbeeld is het in kaart brengen van ‘klantreis’ van de huurder. Welke informatie vragen we van de huurder en welke communicatie sturen we op hen af? Door de communicatielijnen van het voortraject, de realisatiefase en natraject op elkaar te leggen zagen we kansen om informatie te combineren, ontdubbelen en begrijpelijker te maken.

Deze mooie samenwerkingsvorm is nu anderhalf jaar onderweg en de eerste projecten zijn inmiddels opgeleverd. Dit gaat niet vanzelf. Vooral in het begin kost het meer inspanning en tijd dan de traditionele vorm. Dat voelt soms vreemd, want wij mensen kiezen het liefst de weg van de minste weerstand. Maar met deze samenwerkingsvorm zetten we juist in op de lange termijn. De investering aan het begin verdien je dubbel en dwars terug als je op stoom bent. En dan ga je pas echt impact maken voor gelukkige bewoners en betaalbaar wonen.

Bekijk hier wat Freddy Pera, ontwikkelmanager bij Nijestee te vertellen heeft over onze samenwerking:

Bundeling van krachten

Het voelt alsof we collega’s zijn.

Het tweede voorbeeld is Bouwstroom Noord. Dit is een samenwerking tussen vijf woningcorporaties (Actium, Woonservice, Woonconcept, Wold & Waard en Lefier) en twee bouwbedrijven (Trebbe en Dura Vermeer). Deze samenwerkingsvorm garandeert de woningcorporaties bouwzekerheid in een tijd waarin bouwmaterialen en vakmensen schaars zijn. Daarnaast biedt het de bouwbedrijven continuïteit om sneller en betaalbaar te kunnen bouwen.

Een bouwstroom. Het woord zegt het al; samen werken we aan een continue stroom van woningbouwprojecten. Dit doen we door woningbouwprojecten van de deelnemende woningcorporaties te bundelen. De bouwstroom is ontstaan op initiatief van de woningcorporaties. Zij kochten al vaker samen in. De gezamenlijke inkoop van nieuwbouw was vervolgens de ultieme stap. Een marktconsultatie is de basis geweest voor de samenwerkingsvorm die er nu ligt.

Deze samenwerkingsvorm heeft veel weg van het eerste voorbeeld in deze blog, maar wel met een kleine nuance. De hoeveelheid aan deelnemers in de bouwstroom brengt een andere dynamiek met zich mee. Niet alleen opdrachtgever en opdrachtnemer lijnen met elkaar uit, maar ook opdrachtgevers en opdrachtnemers onderling. Dit doen we door te standaardiseren. We bouwen daarbij niet overal dezelfde exact woningen maar hanteren wél overal hetzelfde proces.

Voor een vloeiende woningbouwstroom is het namelijk wenselijk dat we allemaal ‘dezelfde taal’ spreken. Het is niet handig als iedere woningcorporatie een eigen woningvariant laat bouwen die maar heel iets verschilt van de rest. Dit geldt ook voor de bouwers – die ieders hun eigen woonoplossingen en bouwsystemen hanteren. Daarom hebben we in het begin flink geüniformeerd. Door te werken met gestandaardiseerde productmarktcombinaties voor diverse doelgroepen, rekenen en tekenen we nu allemaal met dezelfde uitgangspunten. Op basis hiervan konden de projecten op gang komen en ontstond er ritme in de bouwstroom.  

Maar dat is niet alles. We evalueren continu, na ieder project, wat er goed ging en vooral: wat er beter kan. Door te leren en verbeteren bouwen we steeds iets slimmer en besparen we kosten. Dat evalueren doen we op een gelijkwaardige en kritische manier. Elkaar aanspreken is daarbij heel belangrijk, zo houd je elkaar scherp. Dat kan overigens ook in positieve vorm zijn – elkaar aanspreken op dingen die goed gaan zijn heel belangrijk. Samen successen vieren draagt bij aan het werkplezier en versterkt de onderlinge band.

Ook hierbij geldt weer: je moét met elkaar investeren aan het begin. Zonder wrijving geen glans. Als dingen makkelijk zouden gaan dan was het al lang de standaard geweest. Door juist de onderwerpen te bespreken waar het schuurt blijft er niets onbesproken. Zo kan je samen flinke stappen zetten. 

In deze video leggen we in het kort uit wat de uitgangspunten zijn van Bouwstroom Noord:

1 + 1 = 3

Met bovenstaande voorbeelden doorbreken we ‘hetgeen we altijd deden’ en voorkomen we dat we ‘krijgen wat we altijd kregen’. Want dat is voor de prangende woonopgave niet voldoende. De oplossing lijkt soms ver weg maar door dingen simpel te houden kunnen antwoorden opeens erg dichtbij liggen. Ik wil iedereen daarom aanmoedigen om nieuwe opdrachten niet standaard aan te vliegen vanuit de automatische piloot – en vooral eens bovenstaande uitgangspunten toe te passen. Dan kunnen we samen het verschil maken door wonen weer betaalbaar te maken.

Hoe denk jij hierover?

Genoeg over ons. Ik ben vooral heel erg benieuwd wat jij hiervan vindt, welke ideeën jij hierbij hebt en welke ervaringen jouw organisatie heeft. Ook als je vragen hebt, beantwoord ik deze graag. Schroom niet om in contact te komen - bel, mail of Whatsapp gerust!