Beek stroomt weer vrij na bijna een eeuw
Het samengaan van landschap, water én brug
Sinds medio 2016 meandert de Rode Beek, na bijna een eeuw overkluisd te zijn, weer als vanouds door de Brunssumse natuur. Het resultaat van een grootschalige ecologische reconstructie, waarbij een voormalig mijngebied is getransformeerd tot een gebied waarin landschap, water én brug harmonieus samengaan.
VERBINDING TUSSEN NATUURGEBIEDEN
Als drager van de ecologische hoofdstructuur in de regio heeft de Rode Beek een belangrijke rol in de verbinding tussen de natuurgebieden Brunssummerheide, Schutterspark, Schinveldse bossen en Teverenerheide. Deze verbinding werd lange tijd belemmerd door de overkluizing van de beek ter plaatse van de mijnsteenberg Hendrik bij Brunssum.
Met het gedeeltelijk afgraven van de mijnsteenberg en het verwijderen van de koker krijgt de beek zijn natuur- en stroomgebied weer terug. De nieuwe brug Ganzepool zorgt ervoor dat een belangrijke ontsluitingsweg van Brunssum het nieuwe beekdal overspant.
DE KOEMPEL
De reconstructie van de Rode Beek is een project van de gemeente Brunssum in samenwerking met het Waterschap Roer & Overmaas en de Provincie Limburg. Combinatie De Koempel, bestaande uit Dura Vermeer en Ploegam voerde de opdracht uit. Vooral met het landschapsontwerp, de slanke vormgeving van de brug en de visie op het omgevingsmanagement gooide de bouwcombinatie hoge ogen bij de aanbesteding.
Ecologische reconstructie
Civieltechnisch hoogstandje
VAN BOVEN NAAR BENEDEN
Begin 2015 gingen de werkzaamheden van start. Na de aanleg van de tijdelijke brug en een bypass voor het verkeer bracht De Koempel de eerste buizen in de grond aan voor de realisatie van een bijna 1,2 kilometer lang transportriool door een park zonder bomen te hoeven rooien. In april boorde de bouwcombinatie de eerste palen voor de brug, die feitelijk van boven naar beneden in de mijnsteenberg gebouwd werd.
AFZINKEN IN MIJNSTEEN
Alhoewel de brug ondergeschikt is aan het landschap, vormde de bouw ervan een civieltechnisch hoogstandje. Er is een zogenoemde springwerkbrug gebouwd, een slank uitgevoerde brug waarbij het rijdek ondersteund wordt door schuin geplaatste tussenpijlers. In de mijnsteen zijn twee caissons afgezonken op 8,5 meter diepte en zijn in drie fasen betonnen poeren gestort. Op iedere poer zijn twee betonnen middenpijlers gefundeerd: geprefabriceerde conische kolommen van 74 ton per stuk, die in de bouwkuip werden ingehesen. Met taludplaten werden de poeren met de landhoofden van de brug integraal verbonden. Door dit bijzondere ontwerp kon de brug voegloos worden uitgevoerd wat positief bijdraagt aan het onderhouden van de brug.
In augustus 2015 bracht de combinatie de ondersteuningsconstructie aan voor de bekisting van het brugdek. Deze constructie stond deels op het mijnsteen. Het voorgespannen brugdek - 74 meter lang, 15 meter breed en goed voor 1.300 kuub beton - werd in één keer gestort.
Na het gereedkomen van de brug volgden nog enkele maanden ontgravingswerkzaamheden om het beekdal helemaal bloot te leggen. Eind maart 2016 werd de brug opengesteld en in de zomer van 2016 is het beekdal opengesteld voor publiek en kan het publiek genieten van het vernieuwde beekdal en de herinrichting van het Terca terrein. De komende jaren moet de natuur haar werk doen en dan ligt er straks een uniek stukje nieuwe natuur in een beekdal met indrukwekkende hoogteverschillen.